بپا خودتو / علائم سکته مغزی و قلبی

برای این‌که در عرض چند ثانیه علائم سکته مغزی را تشخیص بدهی، باید یک قانون ساده ولی نجات‌بخش را بلد باشی:

قانون FAST 
 تست سریع اورژانسی Fast، هم به معنی «سریع» است، هم حرف‌به‌حرفش نشانه‌ها را توضیح می‌دهد:
1. F = Face (صورت)
از فرد بخواه بخندد؛ اگر یک طرف صورتش افتاده یا حرکتش کمتر بود =هشدار!

2. A = Arm (بازو)
از او بخواه دو بازویش را بالا بیاورد؛ اگر یک بازو افتاد یا ضعیف‌تر بود= هشدار!

3. S = Speech (گفتار)
از او بخواه جمله کوتاهی بگوید؛ اگر گفتارش بریده‌بریده، نامفهوم یا اشتباه بود=هشدار!

4. T = Time (زمان)
یعنی وقت تلف نکن؛ درجا ۱۱۵ را بگیر. حتی یک دقیقه تأخیر می‌تواند مرز بین سلامت و معلولیت دائمی باشد.

علائم اضافی که شاید کنار FAST دیده شوند:
• بی‌حسی یا ضعف ناگهانی یک سمت بدن
• تاری یا دوبینی ناگهانی
• سردرد شدید و ناگهانی
• گیجی یا از دست دادن تعادل

چرا باید عجله کرد؟
هر دقیقه که می‌گذرد، میلیون‌ها سلول مغزی از بین می‌رود؛ درمان مؤثر باید هرچه سریع‌تر شروع شود تا آسیب کمینه شود.

سکته قلبی (Heart Attack یا MI) بر خلاف سکته مغزی، معمولاً با درد و علائم بدنی مشخص می‌شود و تشخیص سریعش می‌تواند از مرگ جلوگیری کند.

چند ثانیه اول باید دنبال «علائم کلاسیک» و «علائم پنهان» بگردی

نشانه‌های اصلی که باید فوری چک کنی

درد یا فشار شدید در وسط یا سمت چپ قفسه سینه: 
احساس سنگینی، فشار یا فشرده شدن که بیشتر از ۲–۳ دقیقه طول بکشد یا قطع و دوباره شروع شود.

انتشار درد:
 درد ممکن است به شانه، بازوی چپ یا هر دو بازو، گردن، فک یا پشت‌ کمر کشیده شود.

تنگی نفس
حتی بدون درد قفسه سینه ممکن است دیده شود؛ به‌خصوص در افراد مسن یا دیابتی.

علائم عمومی همراه:
 تعریق سرد و ناگهانی
 تهوع یا استفراغ
 احساس سبکی سر یا غش

قانون طلایی
هر علامت جدی = تماس فوری با اورژانس (۱۱۵) و توقف هر فعالیت
بیمار باید بی‌حرکت و آرام باشد تا فشار روی قلب کم شود.
به هیچ عنوان منتظر «گذشتن» درد نمانید.

باید بدانی:

همه سکته‌های قلبی درد شدید ندارند؛ به‌خصوص در زنان و بیماران دیابتی که ممکن است فقط ضعف، تنگی نفس یا دل‌به‌هم‌خوردگی داشته باشند.

اکثراً اولین ساعت «زمان طلایی» درمان است؛ باز کردن رگ بسته‌شده در این زمان، جان و حتی توان قلب را حفظ می‌کند.